praca-magisterska-a11440, Dokumenty(2)

Pobierz dokument
praca.magisterska.a11440.dokumenty.2.doc
Rozmiar 75 KB

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA USŁUG

Pojęcie, rodzaje, klasyfikacja, cechy usług.

Udział usług w PKB (Polska) - 60 - 70%

Udział usług w PKB (UE) - ok. 80%

Przemysł i rolnictwo - 20% (jeśli chodzi o PKB i zatrudnienie)

To wszystko napędza rozwój sektora usług.

Poziom rozwoju jest miernikiem rozwoju poszczególnych państw.

Usługa - świadczenie czynności, zaspokajających określone potrzeby określonego odbiorcy, którym może być jednostka, społeczeństwo, samorządu terytorialnego, pod warunkiem, że nie powstała nowa postać uprzedmiotowiona (definicja wyklucza pewne rodzaje usług np. budowlane - powstaje nowy dom)

„To co nie jest przemysłem i rolnictwem, jest usługą”

prof. Lange

PODZIAŁ USŁUG

  1. rynkowe

Dostarczane do odbiorcy za pośrednictwem rynku, są przedmiotem aktu kupna - sprzedaży, są odpłatne, nie mogą być przedmiotem handlu międzynarodowego

  1. nierynkowe

Nie są dostarczane do odbiorcy za pośrednictwem rynku i nie stanowią przedmiotu aktu kupna - sprzedaży (personel domowy), usługi odpłatne w sposób nierynkowy - służba zdrowia, szkolnictwo publiczne, służby porządkowe, policja, aparat władzy, wymiar sprawiedliwości.

Kryterium - potrzeba, odbiorca - podział

  1. produkcyjne - współdziałanie w procesie produkcji, ale nie może w jego wyniku powstać nowy produkt; świadczenie na rzecz podmiotów gospodarczych (naprawy, nacjonalizacja, obróbki, przetworzenie)

  1. konsumpcyjne - usługi konsumowane indywidualnie przez jednostki , bądź zbiorowo przez społeczeństwo, takie jak: edukacja, oświata, ochrona zdrowia, rekreacja, nauka

  1. ogólnospołeczne - zaspokajają potrzeby społeczeństwa w zakresie porządku i bezpieczeństwa (obronność, aparat władzy, samorządy terytorialne, służby bezpieczeństwa)

EKD - Europejska Klasyfikacja Działalności; obowiązuje od 1993 r., weszła w zycie w Polsce w związku ze stowarzyszeniem z Unią Europejską; EKD stosują też kraje CEFTA stowarzyszone z UE.

PKWiU - Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług - od 1995 r., zharmonizowana z EKD, ma przestać obowiązywać od 2001 r.

EKD i PKWiU - potrzeby wewnętrzne

CECHY USŁUG

  1. nie ma postaci materialnej

  2. nie można ich magazynować

  3. nie można ich wypożyczać ani transportować

  4. akt kupna - sprzedaży wyprzedza wykonanie usług

  5. zawsze jest kupowana tylko raz

  6. przed zakupem nie można ocenić jej jakości

  7. nie można nabyć prawa własności do usługi

  8. nie można oderwać usługi od usługodawcy

  9. nie podlegają standaryzacji (standaryzuje się kwalifikacje usługodawcy)

  10. są bardziej pracochłonne niż materiałochłonne

Udział usług w handlu światowym - ok. 25%; tylko tyle, ponieważ są konsumowane przy produkcji, istnieje szara strefa oraz z powodu niedoszacowania. Roczni tempo największe w latach 70 (ok. 17%) w latach 90 - 7 - 8%.

Niedoszacowanie - bo często usługi są sprzedawane łącznie z towarem, trudno je wydzielić, poza tym każdy kraj ma swoją klasyfikację usług - trudność w sporządzeniu porównywalnych statystyk.

Wiele krajów zalicza do usług tzw. Usługi czyste, nie zaliczając do usług usług czynnikowych, czyli usług świadczonych przez czynniki produkcji (praca, kapitał) - np. dochody z inwestycji bezpośrednich (transfery dywidendy z tytułu posiadanych akcji, transfery części zysku, transfery wynagrodzeń osób wyjeżdżających legalnie do pracy).

Usługi czyste + usługi czynnikowe = obroty niewidzialne

Klasyfikacja usług obowiązuje wg MFW. W Polsce stosuje się klasyfikacje EKD i PKWiU.

Wg MFW wyróżnia się:

Usługi pozostałe to ok. 50% usług światowych, potem jest transport (usługa nienowoczesna; malejąca dynamika; 26% udziału)

25 krajów ze 190 realizuje ok. 80% importu i eksportu, w tym pierwsza szóstka prawie 50% (wniosek - duża koncentracja)

Kraje będące największymi eksporterami są jednocześnie największymi importerami.

Udział Europy Środkowowschodniej - tylko 5%, krajów rozwijających się - ok. 25%, tak wysoki, bo zaliczono tu również tygrysy azjatyckie.

Ujemny bilans usług - Niemcy (duży import usług turystycznych, trzy razy większy niż eksport), Japonia (największy na świecie importer dóbr niematerialnych), Kanada.

Dodatni bilans - USA, Francja, WB, Hiszpania,

Najwięksi eksporterzy usług - USA, Francja, Niemcy, Włochy, WB

Najwięksi importerzy usług - USA, Japonia, Niemcy

Najbardziej dochodowa pozycja w bilansie USA to inwestycje bezpośrednie i dochody z obrotu dobrami niematerialnymi

Francja - turystyka, usługi budowlane i profesjonalne związane z ropą naftową, prace geologiczne, infrastruktura wodna

Tendencja - usługi są (+), towary (-) w większości krajów, odwrotnie jest np. w Niemczech i Kanadzie

RODZAJE USŁUG

  1. usługi będące bezpośrednim przedmiotem obrotu międzynarodowego (nie wymagają przepływu usługodawców ani usługobiorców np. bankowe i finansowe)

  2. usługi świadczone przy międzynarodowym przepływie usługodawców (usługi zorientowane popytowo) - niezbędna jest obecność poza granicami kraju czynników produkcji, którymi dysponuje usługodawca (np. consulting, engineering)

  3. usługi świadczone przy międzynarodowych przepływach usługobiorców (determinowane przez podaż) - świadczone w kraju, będącym siedzibą usługodawcy (np.. turystyczne, edukacyjne, medyczne)

  4. usługi świadczone przy międzynarodowych przepływach usługodawców i usługobiorców

LIBERALIZACJA ŚWIATOWEGO HANDLU USŁUGAMI

Zniesienie barier w dostępie do rynków usługowych i w przepływie usług i osób

Liberalizacji dokonuje się różnymi metodami:

  1. tworzenie międzynarodowych ugrupowań państw, bloków polityczno-ekonomicznych (np. UE, CEFTA)

Regionalizacja niekorzystnie wpływa na globalizację i liberalizację. Niektórzy uważają że regionalizacja jest ich pierwszym etapem.

  1. poprzez tworzenie międzynarodowych organizacji, zajmujących się liberalizacją handlu światowego, określających metody, narzędzia, zasady i mechanizmy liberalizacji. Największą taką organizacją jest WTO, również OECD.

  1. poprzez zawieranie międzynarodowych układów i porozumień dotyczących liberalizacji handlu usługami. Najważniejsze do tej pory porozumienie to GATS (General Agreement on Trade in Services). Sygnatariusze GATS to w zasadzie wszystkie kraje WTO

  1. polityka autonomiczna poszczególnych krajów (protekcjonizm, interwencjonizm w sektorze usług)

Sprzeciw przeciwko liberalizacji wniosły kraje słabsze. Kraje zainteresowane - USA i kraje EWG przeforsowały wprowadzenie do obrad spraw związanych z liberalizacją obrotów usługami. Powołano grupę negocjacyjną, mającą opracować tekst porozumień i negocjować z krajami.

GATS składa się z 5 części. W części I nie podano jednoznacznej definicji usług, nie opracowano norm i standardów, ale ustalono kiedy sprzedaż usługi może być uznana za eksport i dochód z tego wliczony do bilansu.

SPRZEDAŻ USŁUGI JEST EKSPORTEM, GDY:

W GATS zastosowano zasadę stand still.

NARZĘDZIA LIBERALIZACJI MIEDZYNARODOWYCH OBROTÓW USŁUGAMI

Klauzula narodowa w przypadku usług mówi, że osoby i podmioty, prowadzące działalność usługową na terytorium innego kraju, nie mogą być traktowane gorzej, niż osoby i podmioty z tego kraju, przy uruchamianiu i prowadzeniu tej działalności

Dwie układające się strony zobowiązują się do stosowania w handlu wzajemnym takich ulg i preferencji, jakie zostały przyznane lub zostaną przyznane w przyszłości, jakiemukolwiek państwu trzeciemu, najbardziej uprzywilejowanemu.

Dotyczy kwalifikacji osób świadczących usługi; harmonizacja to ujednolicenie tych standardów

Wydanie pozwolenia na prowadzenie określonej działalności

GATS zabrania:

Wszelkie działania stymulujące rozwój a nie ograniczające dostępu do rynku dzieli się na 4 grupy:

  1. instytucje finansowe