Nauka posiada własny przedmiot badań, system pojęciowy, metody badań, teorie opisujące i wyjaśniające przedmiot badań. Natomiast przedmiot badań stanowi kryterium określające rację jej istnienia.

Przedmiotem badan pedagogiki jako nauki jest praktyka edukacyjna/pedagogiczna. Na tą praktykę składa się wiele zjawisk, tj. działanie instytucji edukacyjnych, stosunki międzyludzkie w nich panujące, zmiany zachodzące w ludziach poddanym działaniom edukacyjnym itd. Przedmiot pedagogiki istniał wcześniej niż powstała sama pedagogika naukowa. Zatem nie możemy powiedzieć że pedagogika tworzy praktykę. ( inaczej: przedmiotem badań pedagogiki jako nauki jest praktyka pedagogiczna, albo praktyka edukacyjna, czyli po prostu to wszystko, co dzieje się w instytucjach oświatowych i wychowawczych. A więc to, co dzieje się w szkołach, w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w zakładach resocjalizacyjnych i we wszelkich innych ośrodkach zajmujących się wychowaniem, kształceniem, opieką, czy prewencją)

Pedagogika naukowa pozwala rozpoznać zjawiska edukacyjne, nazwać je, poddać krytycznej analizie. Pozwala zrozumieć efekty naszych działań edukacyjnych.