![]() | Pobierz dokument 6434.doc Rozmiar 122 KB |
PROCEDURA KARNA ZGODNIE Z USTAWĄ KODEKS KARNY SKARBOWY
Odpowiednie stosowanie przepisów kpk w kks.
W postępowaniu karnym skarbowym w art. 113-177 stosuje się odpowiednio przepisy kpk. Postępowanie karne skarbowe jest postępowaniem karnym. Oparte jest na zasadach postępowania karnego powszechnego. Recypowane są one wprost z procesu karnego powszechnego, nie są wiec wymienione w kks. Złożoność postępowania kks wynika z połączenia prowadzenia postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia opisanych w jednym akcie prawnym. Odrębności wynikające z dwóch porównywanych ustaw to:
Uprawnienia prokuratora (rozbudowane w kpk, zawężone w kks na rzecz organów prowadzących postępowanie) Organy te mogą występować jako organ oprócz prokuratora.
Występowania stron nieznanych kpk - (szczególne strony - interwenient), podmiot, który uzyskał korzyść majątkową w wyniku przestępstwa skarbowego; w kks nie ma pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego, powoda cywilnego (to konsekwencja braku pokrzywdzonego, dalszą konsekwencją tego jest brak instytucji związanych z tymi uczestnikami procesu)
W procesie kks występują takie instytucja jak:
Interwencja
Odpowiedzialność posiłkowa
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
Postępowanie mandatowe (przy wykroczeniach)
Postępowanie wobec nieobecnych
W postępowaniu kks stosuje się przepisy kpk jeżeli przepisy kodeksu nie stanowią inaczej.
Podstawowe odrębności pomiędzy kks i kpk.
Art. 113 § 2 kks nie stosuje się przepisów kpk stanowiących o:
Pokrzywdzonego
Mediacji
Umorzenia rejestrowego
Art. 113 § 3 kks nie stosuje się przepisów kpk stanowiących o:
Środkach zapobiegawczych
Poszukiwaniu oskarżonego
Listu gończego
Wniosku o ukaraniu za wykroczenie
Zakazu prowadzenia dochodzenia (głuchy, pozbawiony wolności itd.)
Rozszerzonego składu sądu przy apelacji
Umieszczenia cudzoziemca w polskim areszcie
Pomoc prawna z międzynarodowym organem ścigania
Zespołu polskiego
Przejęcia i przekazania postępowania karnego
ENA
Współpracy międzynarodowej
W kks stosuje się przepisy dotyczące stosunków międzynarodowych z wyłączeniem wskazanych w ustawie.
Cele postępowania w sprawach o wykroczenia i przestępstwa skarbowe:
Art. 2 kpk
wykrycie sprawcy
przez trafne zastosowanie środków ustawy - zwalczanie przestępstw, zapobieganie powstawania przestępstw, wzmacnianie poszanowania prawa i współżycia społecznego
uwzględnienie interesów pokrzywdzonego
rozstrzygnięcie sprawy w rozsądnym terminie
Art. 114 § 1 kks
wyrównanie uszczerbku finansowego SP, j.s.t., lub innego uprawnionego podmiotu
Rodzaje postępowań prowadzonych w sprawach o przestępstwa i wykroczenia
skarbowe.
Postępowanie w sprawach o przestępstwa prowadzone jest w dwóch stopiach:
Zasadnicze (art. 117 kks § 1):
W przedmiocie udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
Nakazowe
Uproszczone
W stosunku do nieobecnych
Postępowanie zwyczajne gdy prowadzone było śledztwo.
Jeżeli chodzi o wykroczenia prowadzi się je w 4 wyżej wymienionych postępowaniach. W przypadkach wykroczeń wymienionych ustawą nakłada się grzywnę w drodze mandatu karnego.
Instytucje procesowe normowane przez kpk, którym stosowane są wyłączenia w kks. Odpowiedź w pyt. 1.
Obowiązek informowania sprawcę czynu przez organy postępowania o przestępstwa i wykroczenia skarbowe.
Art. 16 kpk:
informowanie uczestników postępowania o prawach i obowiązkach wynikających z toczącego się procesu
pouczenie gdy nie wynika ono wyraźnie z ustawy
Art. 114 § 2:
pouczenie sprawcy o przysługujących mu uprawnieniach w razie wyrównania uszczerbku finansowego SP, j.s.t., innego uprawnionego podmiotu
należy podkreślić, że sprawca nie może ponieść negatywnych skutków braku pouczenia przez organ.
Uczestnicy postępowania.
Organy prowadzące postępowanie przygotowawcze (art. 118 kks):
Urząd skarbowy (finansowy) - działa przez przedstawiciela, posiada uprawnienia oskarżyciela w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (sporządzanie, wnoszenie i popieranie aktu oskarżenia w sądzie) art. 121 § 1 i 2 kks; właściwy do prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o pozostałe przestępstwa i wykroczenia skarbowe (poza wymienionymi dla UC)
Inspektor kontroli skarbowej (finansowy), posiada uprawnienia oskarżyciela w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (sporządzanie, wnoszenie i popieranie aktu oskarżenia w sądzie) art. 121 § 1 i 2 kks, właściwy do prowadzenia post. w sprawach przestępstw ujawnionych w zakresie swego działania
Urząd celny (finansowy) - działa przez przedstawiciela, posiada uprawnienia oskarżyciela w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (sporządzanie, wnoszenie i popieranie aktu oskarżenia w sądzie) art. 121 § 1 i 2 kks; właściwy do prowadzenia postępowania w sprawach o przestępstwa enumeratywnie wymienione w kks art. 133 § 1 pkt 1
SG (nie finansowy) działa przez przedstawiciela, posiada uprawnienia oskarżyciela w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (sporządzanie, wnoszenie i popieranie aktu oskarżenia w sądzie) art. 121 § 1 i 2 kks; właściwa do prowadzenia postępowań przygotowawczych z zakresu przestępstw związanych z walorami dewizowymi (wywóz, wwóz), obrót towarami akcyzowymi, fałszowanie znaków akcyzowych, wyroby akcyzowe
Policja (nie finansowy) działa przez przedstawiciela, posiada uprawnienia oskarżyciela w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (sporządzanie, wnoszenie i popieranie aktu oskarżenia w sądzie) art. 121 § 1 i 2 kks, właściwy do prowadzenia post. w sprawach przestępstw ujawnionych w zakresie swego działania
ŻW (nie finansowy) - właściwa do prowadzenia spraw o przestępstwa popełnione przez żołnierzy służby czynnej oraz personelu i wojsk obcych na terenie Polski
CBA ( nie finansowy
ABW (nie finansowy)
Strony postępowania w sprawach o przestępstwo są:
Oskarżyciel publiczny - prokurator (jest organem nadrzędnym nad nie finansowymi organami, podejmuje decyzje procesowe na wniosek finansowych organów), prokurator wojskowy (nadzór nad ŻW), organ, który wnosi i popiera akt oskarżenia wymienione wyżej
Oskarżony
Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej - osoba fizyczna, prawna lub jednostka org nie posiadająca odpowiedzialności prawnej, którą organ prowadzący postępowanie o przestępstwo skarbowe wezwał do udziału w tym charakterze.
Interwenient - to podmiot, który nie będąc podejrzanym lub oskarżonym w postępowaniu w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, zgłosił w tym postępowaniu roszczenie do przedmiotów podlegających przepadkowi. W czasie postępowania przysługują mu prawa w granicach interwencji. Osoba fizyczna jak i prawna a także org nie posiadająca osobowości prawnej. Podstawą interwencji mogą być: prawo własności i wszystkie ograniczone prawa rzeczowe.
Przy wykroczeniach nie ma podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej.
Procesowi przedstawiciele stron (pełnomocnicy interwenienta, podmiotu; obrońcy)
Podmiot, który uzyskał korzyść majątkową - odpowiedzialny posiłkowo za karę grzywny wymierzoną sprawcy, gdy jest ich kilku ponoszą odpowiedzialność solidarnie
Pomocnicy procesowi (protokolanci, technicy itd.)
Osobowe źródła dowodowe
Organy prowadzące postępowanie sądowe - sądy powszechne i wojskowe
Rodzaje organów w postępowaniu w sprawach o wykroczenia i przestępstwa skarbowe.
Finansowe
Nie finansowe
Nadrzędne nad finansowymi to:
miejscowo właściwa IC w sprawach należących do właściwości UC
miejscowo właściwa IS w sprawach należących do właściwości US, a w przypadku prowadzenia postępowania przez inspektora kontroli skarbowej - Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej
minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli postanowienie wydał finansowy organ nadrzędny określony wyżej (IC albo US)
Nadrzędny nad nie finansowymi to prokurator i prokurator wojskowy
Sądy właściwe do prowadzenia postępowań w sprawie o przestępstwa i wykroczenia skarbowe.
Art. 115 sądy powszechne - sąd rejonowy (wydział grodzki, a w przypadku śledztwa wydział karny) jako I instancja, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawą do właściwości innego sądu. Przy zbiegu przestępstw powszechnego i skarbowego Sąd Okręgowy.
Art. 116 sądy wojskowe (garnizonowe oraz okręgowe w przypadku żołnierzy o stopniu wojskowym od majora wzwyż) orzekają tylko w stosunku do żołnierzy służby czynnej oraz żołnierzy obcych sił zbrojnych i ich personelu przebywających na terenie Polski o czyny pozostające w związku z ich czynnościami służbowymi. Orzecznictwu sądów garnizonowych podlegają także sprawy o wykroczenia skarbowe, co nie wyklucza odpowiedzialności dyscyplinarnej. Odpowiedzialności tej podlegają żołnierze pomimo zwolnienia ich z czynnej służby wojskowej. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu sprawę rozpatruje sąd garnizonowy. WSG może odmówić wszczęcia postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe, a wszczęte umorzyć i sprawę przekazać właściwemu dowódcy z wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne.
Organy nadrzędne nad finansowymi i nie finansowymi organami prowadzącymi postępowanie w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe.
Odp. Zawarta w pyt. 8
Reguły rozstrzygania sporów kompetencyjnych.
Art. 135 kks - 3 zasady
- gdy sprawcy zarzucono kilka przestępstw albo wykroczeń skarbowych lub gdy zachodzi zbieg przepisów, a prawy należą do właściwości różnych organów - właściwym jest organ który pierwszy wszczął postępowanie (reguła wyprzedzania)
- gdy sprawcy zarzucono wykroczenie i przestępstwo skarbowe to właściwym jest organ, który wszczął postępowanie o przestępstwo skarbowe
- gdy sprawa dotyczy przestępstwa i wykroczenia skarbowego należącego do finansowego
i nie finansowego organu to właściwym jest finansowy, chyba że postępowanie prowadzi
ŻW.
Spór o właściwość między finansowym a nie finansowym organem rozstrzyga właściwy prokurator ze względu na siedzibę organu nie finansowego.
Jeżeli dwa finansowe organy nie mają wspólnego organu nadrzędnego rozstrzyga minister właściwy do spraw finansów.
Jaki organ występuje jako oskarżyciel publiczny?
Odpowiedź w pytaniu 7
Sytuacja procesowa interwenienta.
Art. 119 Interwenient może rościć prawo co do przedmiotów podlegających przepadkowi w czasie postępowania o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. W razie prawomocnego orzeczenia przepadku przedmiotów co do których interwenient nie zgłosił interwencji w określonym terminie z przyczyn od siebie nie zależnych odpowiedzialność SP ocenia się według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Roszczenie z tego tytułu wygasa jeżeli powództwa nie wytoczono w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia w którym powód dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu przepadku przedmiotów, nie później jednak niż przed upływem 2 lat od daty uprawomocnienia się tego orzeczenia.
Interwencja może być zgłoszona pisemnie lub ustnie do protokołu tylko do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego. Brak danych dotyczących miejsca zamieszkania lub siedziby inerwenienta powoduje bezskuteczność interwencji.
Dalsza cześć odpowiedzi w pytaniu 7
Do interwenienta stosuje się odpowiednio przepisy kpk:
Zawiadomienie o czasie i miejscu sprzedaży przedmiotów zajętych ulegających zniszczeniu
Zawiadomienie o wszczęciu, odmowie albo umorzeniu śledztwa lub dochodzenia
Prawo do złożenia wniosku o dokonanie czynności śledztwa
Czynności niepowtarzalne (zawiadomienie)
Postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego
Czynności związane z zamknięciem śledztwa
Zażalenie na postanowienie prokuratora w zakresie dowodów rzeczowych
Nieusprawiedliwione niestawiennictwo interwenienta na rozprawie prawidłowo zawiadomionego o terminie nie jest przeszkodą do jej przeprowadzenia i wydania orzeczenia.
Sytuacja procesowa podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności osikowej.
Art. 24 § 1 i 2 ks. Za karę grzywny wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego czyni się w całości albo w części odpowiedzialną posiłkowo osobę (fizyczna, prawną albo j. nie posiadającą osobowości prawnej) jeżeli sprawcą czynu zabronionego jest zastępca tego podmiotu prowadzący jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca, pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze, a zastępowany podmiot odniósł z popełnionego przestępstwa jakakolwiek korzyść majątkową.
W razie nałożenia odpowiedzialności posiłkowej przy wymiarze kary grzywny sąd bierze pod uwagę sytuacje osoby pociągniętej do odpowiedzialności posiłkowej przy ustalaniu wysokości stawki dziennej.
Art. 124. Pociągnięcie do odpowiedzialności posiłkowej następuje w formie postanowienia (organ w przygotowawczym, a sąd na posiedzeniu po wniesieniu aktu oskarżenia).
Zmiana, uzupełnienie postanowienia następuje w formie postanowienia.
Do podmiotu stosuje się odpowiednio przepisy kpk dotyczące podejrzanego, oskarżonego i obrońcy. Uprawnienia osób najbliższych podmiotowi. Podmiotu nie można przesłuchać w charakterze świadka.
Podmioty występujący jako procesowi przedstawiciele stron.
Art. 122a i 123 kks. Jeden obrońca oskarżonego, którym może być też radca prawny. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej i interwenient mogą ustanowić pełnomocnika (adwokat lub radca prawny). Za podmiot interwenienta czynności może dokonywać też organ uprawniony do działania w ich imieniu (przy nie będących osobami fizycznymi).
W sprawach o wykroczenia interwenient może mieć tylko jednego pełnomocnika.
Przejawy zabezpieczenia majątkowego wg kks.
Zatrzymanie podejrzanej przesyłki (organ w postępowaniu przygotowawczym może żądać od poczty itp. zatrzymania przesyłki co do których istnieje podejrzenie, że zawiera przedmioty przestępstwa skarbowego lub wykroczenia. Zatrzymanie trwa najwyżej do 7 dni - do zatwierdzenia przez prokuratora)
Złożenie przedmiotu do depozytu (przy wątpliwości komu wydać przedmiot składa się do depozytu też właściwego organu finansowego - uzupełnienie art. 231 kpk - depozyt sądowy). Decyzja ta jest zaskarżalna na mocy art. 236 kpk.
Zabezpieczenie środka karnego przepadku przedmiotów lub ściągnięcia równowartości pieniężnej oraz kary grzywny (przy przestępstwie lub wykroczeniu, można zabezpieczyć też na mieniu podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej, można na mieniu ruchomym, wierzytelności i innych praw majątkowych, ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości - ujawnienie tego faktu w księgach wieczystych)
Upadek zabezpieczenia następuje gdy prawomocnie nie zostaną orzeczone: przepadek przedmiotów lub ściągniecie ich równowartości pieniężnej, środek karny przepadku korzyści majątkowej lub ściągnięcia jej równowartości pieniężnej. Upada też gdy w ciągu 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie nie zostanie wszczęta egzekucja dla ściągnięcia tych należności. Upada z mocy prawa.
Tymczasowe zajęcie mienia ruchomego osoby podejrzanej (w razie odmowy przyjęcia mandatu).
Wszczęcie postępowania przygotowawczego (odmowa wszczęcia).
Postępowanie prowadzi się na podstawie informacji pochodzących z źródeł wspólnych dla kpk. Ponadto źródłem informacji o przestępstwie lub wykroczeniu skarbowym może być wywiad skarbowy. Przesłankami wszczęcia postępowania są przesłanki wymienione w art. 303 kpk. Możliwe jest wdrożenie postępowania sprawdzającego (art. 307kpk). Uprawnionymi organami są te wymienione w kpk jak i kks. Wszczęcie może być faktyczne (art. 308 kpk - czynności nie cierpiące zwłoki) lub formalne wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania.
Odmowa wszczęcia postępowania;
Wykroczenie (a wszczęte wykroczenie umorzyć) gdy w sprawie o ten sam czyn zabroniony wyczerpujący zarazem znamiona wykroczenia skarbowego i przestępstwa, postępowanie karne w sprawie o przestępstwo zostało już prawomocnie zakończone orzeczeniem skazującym. Jest to rozwiązanie fakultatywne. Jest to odstępstwo od zasady legalizmu.
Można odmówić wszczęcia postępowania a wszczęte umorzyć, jeżeli o ten sam czyn zabroniony wyczerpujący zarazem znamiona wykroczenia skarbowego i przestępstwa toczy się postępowanie karne w sprawie o przestępstwo ścigane z urzędu. Zasada celowości - kara za przestępstwo będzie surowsza. Jest to podobne rozwiązanie do określonego w art. 11 kpk umorzenia absorpcyjnego.
Podstawy prowadzenia postępowania przygotowawczego w formie śledztwa i dochodzenia
Śledztwo prowadzi się o przestępstwa skarbowe:
uzasadniające nadzwyczajne obostrzenie kary (art. 37 i 38 § 2 kks)
jeżeli osoba podejrzaną jest sędzia, prokurator, Policjant, funkcjonariusz ABW lub AW
gdy osobą podejrzaną jest funkcjonariusz SG, ŻW, finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego
jeżeli oskarżony lub osoba podejrzana jest pozbawiona wolności w tej lub w innej sprawie, chyba, że zastosowano zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem
jeżeli zachodzą okoliczności określone w art. 79 § 1 kpk (obrona obligatoryjna: nieletniość, głuchy, niewidomy, niemy, zachodzi uzasadniona wątpliwość co do poczytalności), chyba że zachodzą przesłanki z art. 79 § 4 kpk (brak przesłanki obrony obligatoryjnej ze względu na poczytalność w czasie czynu jak i postępowania).
Gdy finansowy organ tak zarządzi ze względu na wagę lub zawiłość sprawy
W pozostałych sprawach prowadzi się dochodzenie.
Śledztwo prokuratorskie prowadzi prokurator gdy osobami podejrzanymi są funkcjonariusze albo gdy uzna to za uzasadnione ze względu na zawiłość sprawy. Poszczególne czynności prokurator może zlecić do wykonania organom postępowania przygotowawczego (z pominięciem ŻW). Nie może zlecić przeprowadzenia śledztwa w całości. Może też zastrzec osobiste wykonanie określonej czynności.
W sprawach o wykroczenia prowadzi się dochodzenia. Ogranicza się ono do przesłuchania podejrzanego oraz do czynności w zakresie niezbędnym do wniesienia aktu oskarżenia lub innego zakończenia postępowania (art. 325 h kpk - dochodzenie skrócone, protokoły ograniczone, przesłuchanie podejrzanego).
Terminy:
przestępstwo - postępowanie winno zakończyć się w 3 miesiące (organ nadrzędny może je przedłużyć do 6 miesięcy potem prokurator może je przedłużyć na dalszy okres oznaczony). Do chodzenie po przedłużeniu nie przechodzi w tryb śledztwa.
Wykroczenie - postępowanie do 2 miesięcy, potem może być przedłużone na dalszy okres oznaczony przez organ nadrzędny nad prowadzącym
Uprawnienia procesowe finansowych organów.
Art. 122 dotyczy kwestii gdy dochodzenie prowadzi:
finansowy organ postępowania przygotowawczego (pkt 1),
wykroczenie - wniosek o ukaranie
zawiadomienie o uchybieniach w działaniu instytucji państwowej
zawiadomienie sądu rodzinnego
obowiązkowy udział prokuratora w rozprawie
złożenie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania
odmówienie dopuszczenia udziału pełnomocnika w postępowaniu
wydawanie postanowień i zarządzeń w postępowaniu przygotowawczym
zawiadomienie prokuratora o rozprawie i posiedzeniu
uprawnienie prokuratora do przeglądu akt
odtwarzanie akt (postępowanie renowacyjne)
zarządzenie przesłuchania świadka z udziałem biegłego lekarza lub psychologa
zarządzenie badania oskarżonego przez biegłych psychologów lub lekarzy
wydanie korespondencji, przesyłki wykazu połączeń (bez otwierania ich!!)
złożenie rzeczy zatrzymanej do depozytu
list żelazny
wystąpienie do D-cy JW. o ukaranie dyscyplinarne
wydawanie postanowień
prawa strony w postępowaniu przygotowawczym
zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa lub jego umorzeniu
dochodzenie w niezbędnym zakresie
odmowa dopuszczenia oskarżonego w czynnościach śledztwa
postanowienia w sprawie dowodów rzeczowych
skierowanie wniosku o umorzeniu postępowania i zastosowaniu środków zabezpieczających
zatwierdzenie postanowień
podjęcie i wznowienie postępowania przygotowawczego
postanowienie o umorzeniu postępowania albo odmowie jego wszczęcia
termin i sposób wniesienia aktu oskarżenia
wniesienie o zaniechanie wezwania i odczytania na rozprawie zeznań świadków przebywających za granicą itd.
skierowanie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania, wskazanie okresu próby, obowiązków, wniosków co do dozoru
złożenie wniosków o orzeczenie środków zabezpieczających
usunięcie istotnych braków w postępowaniu
obowiązkowy udział prokuratora w posiedzeniu w przedmiocie orzeczenia środka zabezpieczającego
prawo do udziału w posiedzeniach sądu
złożenie wniosku o umorzenie postępowania z uwagi na niepoczytalność sprawcy i zastosowanie środka zabezpieczającego
sprzeciw prokuratora w razie rozprawy skróconej art. 387 kpk
prawo do wzięcia udziału w posiedzenia SN w sprawie pytania wstępnego
przymus adwokacki przy apelacji, ilość kopii itd.
zawiadomienie prokuratora o przyjęciu apelacji
przepisy dot. zażalenia (ilość kopii, doręczenie stronom,
doręczenie prokuratorowi odpisu wyroku zaocznego
sporządzenie kasacji przez prokuratora, brak obowiązku uiszczenia opłaty sądowej
sporządzenie wniosku o wznowienia postępowania
prawo do wzięcia udziału w posiedzeniu w kwestii podjęcia postępowania umorzonego warunkowo
wniosek prokuratora o wydanie wyroku łącznego
wypłata kosztów przejazdów prokuratora
organu finansowego i organu nadrzędnego nad finansowym (pkt 2),
obowiązek wykonywania poleceń sądu i prokuratora oraz prowadzenia śledztwa lub dochodzenia pod nadzorem prokuratora
wyłączenie prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze oraz oskarżyciela publicznego
udostępnianie akt , sporządzanie odpisów i kserokopii
zwrócenie się o zwolnienie świadka z obowiązku zachowania tajemnicy.
Zatwierdzenie postanowienia o zawieszeniu śledztwa
Nie wymaga się powiadomienia prokuratora o wszczęciu dochodzenia
Nadzór nad dochodzeniem, prawidłowy przebieg dochodzenia, uprawnienia prokuratora
minister właściwy do spraw finansów publicznych (pkt 3) gdy istnieje potrzeba uchylenia prawomocnego postanowienia zachodzi w sprawie wykroczenia skarbowego
Organ finansowy może zwrócić się z wnioskiem do prokuratora o podjęcie czynności zastrzeżonych wyłącznie należących do kompetencji prokuratora (czynności dowodowe, biegli psychiatrzy, otwarcie korespondencji, przeszukania, środki przymusu itd.)
Uprawnienia procesowe organów nie finansowych.
Obowiązki i uprawnienia Policji określone w kpk dotyczą innych organów procesowych. Niektóre czynności może przeprowadzać Policja po zwróceniu się do niej przez wspomniane organy nie finansowe.
Postępowanie mandatowe (przebieg, rodzaje mandatów, chylenie mandatu).
Prowadzone przez: finansowe i nie finansowe organy.
Karę grzywny nakłada się tylko gdy: osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary surowszej od podwójnej wysokości najniższego wynagrodzenia. Poza tym sprawca musi wyrazić zgodę na przyjęcie mandatu oraz zgody na przepadek przedmiotów (przesłanki dodatnie).
Nie można zastosować postępowania mandatowego (przesłanki negatywne) gdy:
nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej a do czasu przyjęcia mandatu nie została ona uiszczona (kwota z odsetkami),
zachodzi zbieg przepisów (wykroczenie i przestępstwo za które nie przewiduje się możliwości ukarania mandatem)
zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego przepadkowi
Rodzaje mandatu:
kredytowany uprawomocnia się z chwilą podpisania go. Powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu
gotówkowy (czasowo tylko przebywająca na terytorium RP lub niemająca stałego miejsca zamieszkania), uprawomocnia się z chwilą uiszczenia kary grzywny
W razie braku zgody a przyjęcie mandatu sprawa podlega rozpatrzeniu na zasadach ogólnych, a w przypadku gdy sprawca stale przebywa za granicą , nie można ustalić jego miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju można zastosować instytucję zajęcia tymczasowego mienia ruchomego (postanowienie prokuratora)
Uchylenie mandatu gdy:
brak znamion wykroczenia skarbowego - na wniosek ukaranego w terminie 7 dni od przyjęcia mandatu
uprawnionym do uchylenia mandatu jest sąd rejonowy (właściwy ze względu na miejsce nałożenia mandatu). Orzeczenie na posiedzeniu. Sąd nakazuje w takim przypadku zwrot uiszczonej kwoty (chyba że czyn jest przestępstwem skarbowym). Następuje tutaj wyłączenie zakazu reformationis in peius.
Postanowienia sądu nie są zaskarżalne
Nadzór nad postępowaniem mandatowym (ale administracyjny) sprawuje Minister właściwy ds. finansów publicznych, wewnętrznych albo obrony narodowej.
Postępowanie w stosunku do nieobecnych.
Może prowadzone być w całym procesie (faza przygotowawczego i sądowego). Jest postępowaniem fakultatywnym. Prowadzi się w stosunku do sprawcy przestępstwa lub wykroczenia skarbowego (a także do podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej) przebywającego stale zagranicą albo gdy nie można ustalić jego miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju (przesłanki pozytywne). Nie stosuje się tego postępowania (przesłanki negatywne) gdy:
wina lub okoliczności popełnienia czynu budzą wątpliwości
oskarżony ukrył się po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu albo gdy w czasie postępowania przed sądem ustalono jego miejsce zamieszkania
W postępowaniu tym nie stosuje się przepisów w których wymaga się obecności oskarżonego. O zastosowaniu tego postępowania organ wydaje postanowienie (zatwierdzenie prokuratora). Prezes wyznacza obrońcę z urzędu. Może być wyznaczony radca prawny dla podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności (zamiast adwokata). W razie osobistego stawiennictwa oskarżonego doręcza się mu odpis prawomocnego wyroku. Na wniosek skazanego (14 dni) wyznacza się rozprawę , a wydany wyrok traci moc z chwilą stawienia się skazanego na rozprawę. (Jak sprzeciw przy zaocznym).
Postępowanie nakazowe.
Postępowanie nakazowe określone jest w art. 500-507kpk oraz 171 i 172 kks.
Nie stosuje się go w przypadku wystąpienia przesłanek negatywnych:
W stosunku do osoby pozbawionej wolności w tej lub innej sprawie
W sprawie z oskarżenia prywatnego
Jeżeli osobą oskarżoną jest nieletni, głuchy, niemy lub niewidomy, zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności
Oraz gdy:
Stosuje się przepisy o odpowiedzialności posiłkowej
Zgłoszono interwencję co do przedmiotów podlegających przepadkowi, chyba że zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu
Wyrokiem zaocznym można orzec za:
przestępstwo skarbowe - karę grzywny do 200 stawek dziennych albo łagodniejszą jeśli kodeks to przewiduje, albo karę ograniczenia wolności
wykroczenie - karę grzywny do 10 krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia
Oprócz kary można orzec ponadto środek karny określony w art. 22 § 2 pkt 2-6 lub w art. 47 § 2 pkt 2 lub 3
Pozostałe instytucje omówione są w kpk: brak rozprawy, jeżeli na podstawie zebranego materiału dowodowego wina i okoliczności nie budzą wątpliwości, doręczenie odpisu wyroku, sprzeciw od wyroku nakazowego, prawomocność wyroku nakazowego.
Przebieg postępowania sądowego (odmienności od kpk).
W sprawach o przestępstwa skarbowe, w których akt oskarżenia wniósł prokurator, finansowy organ dochodzenia lub jego przedstawiciel może działać obok prokuratora w charakterze oskarżyciela publicznego (czyli nie jest posiłkowym).
W czasie postępowania sądowego o przestępstwa skarbowe występują uczestnicy postępowania nieznane kpk. Związane są z tym pewne odmienności w stosunku do tej ustawy: ich uprawnienia np. w kwestii zadawania pytań osobom przesłuchiwanym (oskarżyciel publiczny, interwenient, pełnomocnik interwenienta, biegły, podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej, jego pełnomocnik itd.), a także w czasie głosów stron (interwenient, podmiot także).
Sąd nie uwzględni wniosku Zgodnie z art. 387 kpk (rozprawa skrócona) w przypadku nie uiszczenia w całości kwoty uszczuplenia należności publicznoprawnej przez oskarżonego. Nie uwzględni też wniosku dotyczącego orzeczenia przepadku przedmiotów gdy zgłoszono interwencję, a interwenient się temu sprzeciwi na piśmie. W przypadku gdy w czasie rozprawy głównej okaże się, że czyn oskarżonego stanowi wykroczenie sąd rozpoznaje sprawę w tym samym składzie.
W treści orzeczenia kończącego postępowanie zawiera się też rozstrzygnięcie co do przepadku przedmiotów oraz ściągnięcia ich równowartości pieniężnej. Ponadto w przypadku ukaranego za wykroczenie skarbowe przebywającego czasowo na terytorium RP albo nie mającego stałego miejsca zamieszkania (pobytu) sąd orzeka zastępczą karę pozbawienia wolności na wypadek nie uiszczenia orzeczonej kary grzywny w terminien3 dni, zarządza zatrzymanie paszportu lub innego dokumentu uprawniającego do przekroczenia granicy (do czasu uiszczenia grzywny, albo wykonania zastępczej karu pozbawienia wolności). Jest to instytucja natychmiastowej wykonalności orzeczenia wymierzającego grzywnę.
Wniosek oskarżonego o skazanie na gruncie kks.
Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony może złożyć wniosek w wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu kary bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Wniosek oskarżonego złożony przed rozprawą, sąd może rozpoznać na posiedzeniu. O terminie posiedzenia powiadamiane są strony. Niestawiennictwo interwenienta, oskarżyciela publicznego oraz podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu wniosku gdy zachowane są przesłanki pozytywne.
Warunkiem uwzględnienia wniosku o przeprowadzenie rozprawy skróconej w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe jest uiszczenie przez oskarżonego uszczuplonej należności publicznoprawnej w całości ( z odsetkami) w wyznaczonym terminie. Do wniosku określonego w art. 387 § 1 kpk dotyczącego przepadku przedmiotów sąd nie może się też przychylić gdy zgłoszono interwencję (pisemny sprzeciw interwenienta).
Wniosek organu o skazanie na gruncie kks.
Art. 156 kks. W akcie oskarżenia prokurator (finansowy organ też) może umieścić wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego za zarzucane mu czyny, jeżeli okoliczności popełnienia ich nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte.
Wniosek może dotyczyć:
w sprawie o przestępstwo - wymierzenia kary z nadzwyczajnym jej złagodzeniem, orzeczenia środka karnego określonego w art. 22 § 2 pkt 2 -6, odstąpienia od ich wymierzenia lub warunkowego zawieszenia wymierzenia kary ( nie dotyczy to przestępstw uzasadniających orzeczenie kary z nadzwyczajnym obostrzeniem art. 37 i 38 kks)
w sprawie o wykroczenie - wymierzenia oskarżonemu kary grzywny do 10 krotności minimalnego wynagrodzenia albo orzeczenia środka karnego (przepadek przedmiotów lub ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów).
Przepisy kpk dotyczące ograniczenia czynności w postępowaniu przygotowawczym (ograniczenia przeprowadzenia dowodów), skazania wyrokiem, uczestnictwa w posiedzeniu sądu stosuje się odpowiednio.
Sąd uzależnia uwzględnienie wniosku od uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej. Nie może jednak uwzględnić wniosku gdy zgłoszona została interwencja jeżeli temu sprzeciwi się interwenient na piśmie lub ustnie do protokołu.
Zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (negocjacje w sprawie, czynności organu przygotowawczego, zezwolenie).
Przed organem finansowym, zanim wniesiono akt oskarżenia, sprawca przestępstwa lub wykroczenia skarbowego może złożyć wniosek ( na piśmie lub ustnie do protokołu) o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Osoba ta musi być najpierw pouczona o prawie złożenia takiego wniosku (przed przesłuchaniem). Do wniosku załącza się dowody uiszczenia:
uszczuplonej należności publicznoprawnej
tytułem kary grzywny co najmniej 1/3 minimalnego wynagrodzenia, a za wykroczenie - kwotę co najmniej 1/10 tego wynagrodzenia
co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania
Ponadto sprawca wyraża zgodę na złożenie przedmiotów podlegających przepadkowi (lub ich równowartość).
W razie braków formalnych wniosku, osoba ma 7 dni do uzupełnienia braków. Po uzupełnieniu wniosek skutkuje ex tunc.
Cofnięcie wniosku po wniesieniu go przez finansowy organ do sądu oraz w okresie miesiąca od jego złożenia nie jest możliwe. Wycofany wniosek nie może być ponownie wniesiony.
Uiszczone kwoty zatrzymuje się na poczet grożących kar.
Czynności organu przygotowawczego:
wniesienie wniosku do sądu o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności ( muszą być zachowane wymogi formalne tego wniosku: dane personalne osoby, określenie czynu zarzucanego sprawcy, kwalifikacja prawna czynu, określenie wykonanych obowiązków przez sprawcę, wskazanie właściwego sadu, uzasadnienie )
z wnioskiem przesyła się akta sprawy
zawiadomienie sprawcy o wniesieniu wniosku do sądu
Złożenie wniosku organ uzależnia (oblig) od wykonania obowiązku uiszczenia w całości uszczuplonej należności publicznoprawnej, a może też (fakultet) od:
uiszczenia tytułem kary grzywny dodatkowej kwoty (nie przekraczającej z uiszczoną już kwotą połowy górnej granicy ustawowego zagrożenia)
wyrażenia zgody na przepadek przedmiotów nieobjętych wnioskiem sprawcy
od uiszczenia pozostałych kosztów postępowania
Na postanowienie odmawiające wniesienia wniosku osobie przysługuje zażalenie do organu nadrzędnego na d finansowym.
ZEZWOLENIE
W kwestii poddania się odpowiedzialności sąd orzeka na posiedzeniu, w którym ma prawo wziąć udział sprawca i jego obrońca, a także przedstawiciel ustawowy. Stawiennictwo organu finansowego lub nadrzędnego jest obowiązkowe gdy prezes tak zarządzi. Sąd uwzględniając wniosek orzeka wyrokiem. Gdy nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku sprawę zwraca się do organu finansowego.
W razie zaskarżenia wyroku ulega on uchyleniu lub zmianie w postępowaniu odwoławczym tylko gdy:
tytułem kary sąd orzekł grzywnę o kwocie innej niż uiszczoną przez sprawcę
tytułem kary sąd orzekł przepadek przedmiotów lub uiszczenie ich równowartości pieniężnej w zakresie nieobjętym zgodą sprawcy.
Zmiana prawomocnego orzeczenia kary grzywny.
W przypadku gdy kara grzywny ściągnięta została w drodze egzekucji w części, a okoliczności wymagane dla ustalenia stawki dziennej uległy zmianie, sąd dla nieuiszczonej części określa na nowo stawkę dzienną. Odroczenie uiszczenia wymierzonej kary grzywny lub rozłożenia na raty sąd może uzależnić od zabezpieczenia jej na majątku skazanego za przestępstwo skarbowe lub podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo.
Podmiot odpowiedzialny posiłkowo uiszcza orzeczoną krę grzywny, jeżeli skazany nie zapłaci jej w terminie i zostanie stwierdzone, że nie można jej ściągnąć w drodze egzekucji. Jeśli została ona ściągnięta tylko w części odpowiedzialność posiłkową zmniejsza się proporcjonalnie. Jeśli zaś grzywna została ściągnięta od podmiotu w części, sąd za uprzednią zgodą skazanego może zmienić tę karę na pracę społecznie użyteczną. W razie niepodjęcia pracy sąd orzeka wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. (pytanie nr 29)
W przypadku wykroczeń ( nie ma tu podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej !!!):
gdy ukarany nie uiści kary w terminie, a nie można jej ściągnąć w drodze egzekucji sąd po uprzednim wyrażeniu zgody przez ukaranego może zamienić karę na pracę społecznie użyteczną ( trwa ona najkrócej 7 dni, najdłużej 3 miesiące, określana jest w dniach i miesiącach). Polega ona na nieodpłatnym wykonywaniu kontrolowanej pracy na cele społeczne, wskazanej przez sąd w odpowiednim zakładzie pracy, placówce służby zdrowia, opieki społecznej, organizacji lub instytucji niosącej pomoc charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej w wymiarze od 5 - 10 godzin w tygodniu.
Gdy ukarany mimo możliwości nie uiści kary ani nie podejmie zastępczej formy jej wykonania, sąd orzeka (oblig) wykonanie kary pozbawienia wolności. Orzeka się ją w razie nieściągalności grzywny w kwocie przekraczającej 1/20 górnej granicy ustawowego zagrożenia. 1 Dzień pozbawienia wolności równa się 1/500 do 1/50 górnej granicy ustawowego zagrożenia karą grzywny. Pozbawienie wolności nie może przekroczyć 3 miesięcy. Wymierza się ją w dniach i miesiącach.
Wykonanie orzeczenia o odpowiedzialności posiłkowej.
Odpowiedź w pyt. 28.
1
![]() | Pobierz dokument 6434.doc Rozmiar 122 KB |